Over
Effecten op de omgeving

Zon

Er is geen wettelijk kader voor de effecten op de omgeving van grootschalige zonneparken. Provincies of gemeenten kunnen in hun beleid richtlijnen opnemen waaraan zonneparken moeten voldoen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de effecten van zonneprojecten op ecologische waarden, grondgebruik en bodem.

Geluid

Bosch & van Rijn voert met behulp van een gespecialiseerd softwarepakket akoestisch onderzoek uit voor windprojecten. We stellen vast of een geplande windturbine of windpark voldoet aan de landelijke geluidsnormen en of er mitigerende maatregelen nodig zijn om aan de normen te voldoen.

Iedere windturbine of windpark moet voldoen aan de wettelijke geluidsnormen van 47 dB L_den en 41 dB L_night. L_den staat voor Level day, evening, night, ofwel het tijdgewogen jaargemiddelde geluidniveau in de dag, avond en nachtperiode. Om de omgeving in de avond en nacht beter te beschermen wrodt voor deze periode een straffactor van respectievelijk 5 en 10 dB opgelegd. Ook laagfrequent geluid valt onder deze norm. De grenswaarden van 47 dB L_den en 41 dB L_night zijn afwegingen tussen ruimte voor een activiteit en beperking van hinder bij omwonenden.

Naast de onderzoeken voor geplande windturbines kan Bosch & van Rijn ook voor bestaande windturbines akoestisch onderzoek (ook wel emissietermonderzoek genoemd) uitvoeren. Door gebruik te maken van productiegegevens, windsnelheden, windrichting en bronsterkte kan Bosch & van Rijn bereken of de 47 dB L_den en 41 dB L_night wordt overschreden bij geluidsgevoelige objecten.

Slagschaduw

De bewegende wieken van een windturbine kunnen hinderlijke schaduw veroorzaken op nabijgelegen woningen. De wettelijke norm voor de toegestane slagschaduwduur op gevoelige objecten is wat ingewikkeld. Gemiddeld mag er niet meer dan 17 dagen per jaar 20 minuten per dag slagschaduw optreden. Om met deze norm te kunnen rekenen, gaan wij uit van een maximale slagschaduwduur van 5 uur en 40 minuten per jaar. In de praktijk is dit strenger dan de geldende norm.

Bosch & van Rijn voert met gespecialiseerde software slagschaduwberekening uit voor windprojecten.  Hierbij kunnen wij voor geplande windturbines of windparken toetsen of er wordt voldaan aan de wettelijke normen voor slagschaduw. Met dit onderzoek kunnen we ook achterhalen of en wanneer turbines tijdelijk moeten worden stilgezet om aan de norm te voldoen.  In de besturingssoftware van windturbines is een stilstandvoorziening opgenomen. De software schakelt de turbine alleen uit als slagschaduw daadwerkelijk optreedt.

Naast het toetsen aan de wettelijke norm kunnen wij op verzoek ook de slagschaduwduur inzichtelijk maken op nabij gelegen objecten.

Externe veiligheid

Er bestaan verschillende wettelijke kaders waarmee personen, risicovolle installaties en infrastructuren beschermd zijn tegen de mogelijke risico’s van windturbines. Zo mag het plaatsgebonden risico voor een buiten de inrichting gelegen kwetsbaar object, veroorzaakt door een windturbine, niet hoger zijn dan 10^-6 per jaar en voor een beperkt kwetsbaar object niet hoger dan 10^-5. Voor risicovolle installaties geldt dat de toename van de catastrofale faalfrequentie volgens het Handboek Risicozonering Windturbines niet meer dan 10% mag toenemen. Voor buisleidingen gelden strenge voorschriften vanuit Gasunie en voor Rijkswegen heeft Rijkswaterstaat normen vastgesteld.

Bosch & van Rijn voert veiligheidsonderzoeken uit om te bepalen of de risico’s op mens en infrastructuur acceptabel zijn. Hiertoe heeft Bosch & van Rijn een eigen rekenmodel ontwikkeld waarmee per locatie en turbinetype berekend kan worden:

• Welke afstand gehanteerd moet worden tot objecten (gasleiding, kantoor, transportroute, etc.).
• Wat de turbine specifieke risicocontouren zijn (bijv. 10^-5 en 10^-6 contour).
• Wat de trefkans is van een nabijgelegen installatie of gebouw.
• Wat het Persoonsgebonden (PR), Individuele Passanten (IPR) en Maatschappelijke (MR) risico is.

De combinatie van rekenkundige expertise met juridische en planologische kennis stelt ons in staat om risico’s te berekenen, te interpreteren en indien nodig oplossingen uit te werken.

Ecologie

De Wet natuurbescherming beschermt Nederlandse natuurgebieden en planten- en diersoorten. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gebiedsbescherming en soortenbescherming. Provincies stellen het natuurbeleid vast en zijn verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen en ontheffingen.

Een windturbine of windpark heeft zowel in de aanlegfase als in de gebruiksfase ecologische effecten. De effecten in de aanlegfase zijn vaak tijdelijk van aard en zijn meestal goed te verhelpen. In de gebruiksfase zijn de ecologische effecten vooral de aanvaringsslachtoffers die vallen onder vogels en vleermuizen.

Voor de realisatie van een windturbine of windpark moet altijd een natuurtoets worden uitgevoerd. De complexiteit en omvang van een dergelijk onderzoek is projectafhankelijk. Bosch & van Rijn heeft de expertise in huis om ecologische onderzoeken te waarderen en te verwerken in de milieueffectrapportage.

Landschap

De komst van een windpark of een zonneproject heeft invloed op de beleving van het landschap. Vaak heeft een provincie of gemeente richtlijnen opgesteld over hoe een wind- of zonnepark landschappelijk moet worden ingepast.

Op basis van onze ruime ervaring met projectontwikkeling zijn we in staat om een landschappelijke beoordeling op te stellen van wind- en zonneparken. Als de effecten op het landschap complex zijn, schakelen we hulp in van landschapsarchitecten. Bosch & van Rijn ontwikkelde een visualisatietool  waarmee het toekomstige wind- of zonnepark in Virtual Reality gezien en ervaren kan worden. Deze visualisaties gebruiken we ook bij het beoordelen van de effecten op het landschap.

Overige effecten

Ook andere effecten kunnen aan de orde zijn. Een effect op water is bijvoorbeeld de toename van het verhard oppervlak. Het verschilt per provincie, gemeente en waterschap of hier extra regels of vergunningen uit voortvloeien.

Ook kunnen er effecten zijn op de bodemgesteldheid, omdat er bodemwerkzaamheden plaatsvinden of de bodem overschaduwd raakt door zonnepanelen. De bodemkwaliteit levert over het algemeen geen problemen op voor de ontwikkeling van een windpark.

Mogelijk worden op de locatie van een toekomstig wind- of zonnepark archeologische vondsten verwacht. Gemeenten hebben archeologische waardenkaarten met te verwachten archeologische waarden. Alleen wanneer archeologische waarden te verwachten zijn moet archeologisch onderzoek verricht worden voordat een wind- of zonnepark gebouwd kan worden.

Bosch & van Rijn heeft alle tools in huis om overige effecten in kaart te brengen en te ondersteunen bij de beoordeling.